Pamiętamy…

Tym jednym słowem można byłoby podsumować obchody 80. rocznicy rozstrzelania obywateli ziemi ksiąskiej i dolskiej. 8 dekad wcześniej 20 października na ksiąskim rynku odbyła się egzekucja 17 osób, które stały się ofiarami akcji Tannenberg. Eliminacja elit w Wielkopolsce i w innych częściach naszego kraju pochłonęła wiele ofiar. Fikcyjny powód, fikcyjny sąd, prawdziwe zabójstwo… W podobny sposób swoje życie zakończył także pochodzący z Zawór Maksymilian Cygalski, obrońca Poczty Polskiej w Gdańsku, którego rozstrzelani 5 października 1939 r.
Prelekcja zamiast kazania
Upamiętnienie tych smutnych wydarzeń rozpoczęło się od mszy św. w kościele pw. św. Mikołaja w Książu Wlkp. Zamiast kazania dr Marek Rezler przybliżył temat nie tylko samego wydarzenia, ale i okoliczności, które przyczyniły się do tego, że Niemcy koniecznie chcieli pozbyć się wybitnych polskich jednostek oraz w jaki sposób likwidowali niewygodnych dla siebie obywateli polskich.
O oprawę muzyczną w czasie mszy św. zadbał chór Consensus. Po niej wszyscy uczestnicy na czele z Mażoretkami i Orkiestrą Dętą przemaszerowali na rynek, gdzie rozpoczęły się oficjalne uroczystości upamiętniające wszystkich niewinnie straconych synów ziemi ksiąskiej i dolskiej. Głos zabrali wówczas: Burmistrz Książa Wlkp. Teofil Marciniak, Burmistrz Miasta i Gminy Dolsk Barbara Wierzbińska oraz Poseł na Sejm Witold Czarnecki, który odczytał list od Prezesa Rady Ministrów. Następnie cała trójka złożyła symboliczne wiązanki pod pomnikiem rozstrzelanych.
Zjednoczeni w smutku i pamięci
Oprócz samorządu i mieszkańców gminy Książ Wlkp. w obchodach nie zabrakło przedstawicieli gminy Dolsk, która była współorganizatorem rocznicowych obchodów. Ważny był liczny udział i bardzo duże zaangażowanie potomków rodzin rozstrzelanych pochodzących z obu gmin.
Na ksiąskim rynku ustawiony został kulochwyt, na którym powieszone zostały wizerunki bohaterów ziemi ksiąskiej i dolskiej z 1939 r. Wystawa „Niewinnie straceni…” to artystyczna interpretacja artysty grafika Marcina Krobskiego. Minimalistyczna kolorystyka i forma miały na celu zwrócenie uwagi odbiorcy na te postaci i ich tragizm. Zatrzymanie się na moment i poświęceniu uwagi temu, co ważne, a zarazem ulotne. Wśród tych wizerunków jeden różnił się od pozostałych. Wykonała go Elżbieta Kidacka, a przedstawiona postać to Maksymilian Cygalski.
Śpiewem, muzyką, obrazem i tańcem
Uczestnicy obchodów usłyszeli krótki recital mieszkańców Książa Wlkp. muzyków i absolwentów Akademii Muzycznej w Poznaniu: Anity Szymanowskiej i Mariusza Śląskiego.
Obejrzeli również przejmujące widowisko artystyczne, przygotowane przez młodzież Szkoły Podstawowej w Masłowe. Głównym reżyserem była Beata Szafraniak, a przy tworzeniu spektaklu pomagały jeszcze: Anita Towarek i Magdalena Socha. W tej niecodziennej inscenizacji w formie pantominy, bez słów, ale za to w bardzo sugestywny sposób, młodzi aktorzy pokazali tragizm dzieci oraz dorosłych, którzy żyli i zginęli w czasie II wojny światowej.
Nie mniejsze wrażenie na odbiorcach wywarła animacja, w której wykorzystano nowoczesne techniki laserowe. „Niewinnie straceni…” to projekt, którego pomysłodawcą było Koło Gospodyń Wiejskich Gogolewo – Świączyń, a dofinansowany został ze środków gminy Książ Wlkp.
Zwieńczeniem niedzielnych obchodów był przemarsz na cmentarz, gdzie przy zbiorowej mogile odczytano Apel Pamięci, pomodlono się za ofiary niemieckich zbrodni oraz złożono znicze i kwiaty.
Patronat honorowy nad 80. rocznicą rozstrzelenia mieszkańców ziemi ksiąskiej i dolskiej objął Instytut Pamięci Narodowej w Poznaniu.
Trochę organizacyjnej statystyki:
* Dowódcą uroczystości był komendant Kurkowego Bractwa Strzeleckiego im. Bohaterów Wiosny Ludów w Książu Wlkp. – Mariusz Wojciechowski
* Wartę honorową przy pomniku rozstrzelanych wystawiła Grupa Rekonstrukcyjna „Kosynierzy” w składzie:
- Dariusz Horała
- Bogdan Lewandowicz
- Robert Frąckowiak
- Rafał Grajek
* Wartę honorową przed uroczystościami wystawiono również przy mogile rozstrzelanych na cmentarzu parafialnym w Książu Wlkp. i reprezentowana była przez Młodzieżową Grupę Rekonstrukcyjną Kosynierzy ze Szkoły Podstawowej w Książu Wlkp. im. Wiosny Ludów.
* Flagi: Polski oraz Książa Wlkp. na maszty wciągnęli:
- Poczet flagowy Ochotniczej Straży Pożarnej w Książu Wlkp. w składzie:
- Mieczysław Żółtowski
- Dariusz Koczorski
- Radosław Leśniak
- Poczet flagowy Kurkowego Bractwa Strzeleckiego im Bohaterów Wiosny Ludów w Książu Wlkp. w składzie:
- Roman Pelczyk
- Przemysław Józiak
- Leszek Ignaszak
* W uroczystościach wzięły udział następujące poczty sztandarowe:
- Koła Pszczelarzy w Książu Wlkp.
- Szkoły Podstawowej im. Wiosny Ludów w Książu Wlkp.
- Szkoły Podstawowej im. Arb. A. Baraniaka w Mchach
- Szkoły Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Chwałkowie Kośc.
- Niepublicznej Ośmioletniej Szkoły Podstawowej im. Ks. Prałata Piotra Wawrzyniaka w Chrząstowie
- Szkoły Podstawowej im. J. Kusocińskiego w Dolsku
- Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Masłowie
- Nadleśnictwa Piaski
- OSP Chrząstowo
- OSP Mchy
- OSP Książ Wlkp.
- Polskiego Stronnictwa Ludowego
- Kurkowego Bractwa Strzeleckiego im. Bohaterów Wiosny Ludów w Książu Wlkp.
- Koła Wędkarskiego PZW nr 18 w Książu Wlkp.
- Chóru CONSENSUS
- Koła Łowieckiego Knieja
- Powstańców Wielkopolskich
- Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Dolsku